Mierzenie objętości

Dla mierzenia objętości ciał posługujemy się miarami metrycznymi sześciennymi.

Chcąc zmierzyć objętość prostopadłościennej bryłki, np. z drzewa czy metalu, wystarczy wyznaczyć wysokość, długość i szerokość takiego przedmiotu za pomocą miarki, podzielonej na centymetry lub milimetry. Znalazłszy trzy wymiary wzajemnie do siebie prostopadłe, mnożymy je i otrzymujemy objętość ciała w miarach sześciennych.

Mierzenie objętości ciał dowolnego kształtu. Podany przed chwilą sposób mierzenia objętości zawodzi w przypadku pierwszego lepszego ciała np. kamienia, klucza lub garści żwiru. W takich razach uciekamy się do następującej metody fizycznej.

Bierzemy tak zwaną menzurkę, tj. walec szklany, zaopatrzony w podziałkę. Gdy nalejemy doń cieczy, to od razu ta kreska, która odpowiada poziomowi cieczy, objaśni nas, ile centymetrów sześciennych danej cieczy mamy w menzurce.

Menzurka pozwoli nam także określić objętość i ciał innych, niekoniecznie cieczy. Na przykład, mamy wodę w menzurce, sięgającą do kreski 25-ej, co oznacza, iż objętość tej wody wynosi 25 cm. Zanurzamy teraz do niej klucz, uwiązany na nitce. Poziom wody od razu się podnosi, gdyż klucz wyparł wodę w takiej objętości, jaką sam posiada, a więc woda musiała sobie takąż objętość znaleźć wyżej w menzurce i z tego względu sięgnęła aż do kreski 32 cm.

Powiększenie (pozorne) objętości wody wynosi 32 cm. – 25 cm. = 7 cm.; taką zatem jest szukana objętość klucza. Podobnie postępując, możemy określić objętość różnych ciał dowolnego kształtu, muszą one jednak mieścić się w menzurce i nie pływać po powierzchni wody.