Mierzenie objętości gazów

Chcąc także przy pomocy menzurki oznaczyć objętość jakiegoś ciała gazowego, chociażby powietrza, wydychanego z płuc podczas jednego oddechu, należy to doświadczenie urządzić w następujący sposób. Napełniwszy menzurkę wodą, po przykryciu jej szklaną płytką i odwróceniu do góry dnem zanurzamy ją do szerszego naczynia z wodą, osadzając jednocześnie na odpowiedniej półeczce z otworkami, a następnie pod wodą usuwając płytkę.

Z walca takiego woda się nie wylewa, ponieważ przeszkadza temu ciśnienie powietrza atmosferycznego, działające na swobodną powierzchnię płynu w szerokim naczyniu. Teraz dmuchamy przez rurkę, a powietrze z ust, wchodzi w postaci pęcherzyków do walca. Jako lżejsze, unosi się do górnych części walca, wypierając stopniowo odpowiednią ilość centymetrów sześciennych wody do szerokiego naczynia. Ze stanu cieczy w menzurce dowiadujemy się, jaką ilość tychże centymetrów zajmuje powietrze.