Zmiana stanu skupienia ciał cz. 6

Stąd jesienią, gdy wody poczynają zamarzać, temperatura powietrza może być wyższą od 0°, gdyż powietrze otrzymuje ciepło, wydzielające się z zamarzającej wody. Gdy śnieg pada, nie mamy wielkiego mrozu, gdyż każda kropla spadającej wody, zamarzając, wydziela w powietrze ciepło. Należy jednak zauważyć, że ciecz, zabezpieczona od wstrząśnień, nie zestala się nawet w temperaturze nieco niższej od punktu krzepnienia; np. wodę destylowaną można tak przechłodzić do -8°, nawet -10° C; przy najmniejszym jednak wstrząśnieniu zamieni się nagle w ciało stałe, a zanurzony w niej termometr wykaże podniesienie temperatury do punktu zamarzania, tj. do 0°. Ciśnienie przyspiesza zamarzanie wszystkich ciał, wyjąwszy wody i żelaza. Energia cieczy, będącej w ruchu, przeszkadza zamarzaniu (strumienie, wodospady, rzeki szybko płynące itp., nie zamarzają przy 0°). W rurkach włoskowatych woda zamarza dopiero przy -15°, nawet -20° C. Roztwory wodne soli (woda morska, soki roślin), zamarzają poniżej 0°. Lód, tworzący się z takiej wody, nie zawiera soli, która pozostaje pod nim w wodzie (pod lodem tworzy się więc gęstszy roztwór soli; tą drogą wydobywają sól z morza w krajach zimnych).