Przyczyna zjawiska cz. 1

Przyczyna zjawiska. Widząc, że liście drzewa poruszają się, wnioskujemy, że porusza nimi wiatr, lub, że drzewem wstrząsa człowiek. Słysząc głos dzwonka elektrycznego, wiemy, że magnes przyciągnął młotek do dzwonka. Każde zjawisko musi być wywołane przez inne zjawisko, stanowiące jego przyczynę. Bez przyczyny niema zjawiska. Przyczynę zjawiska nazywamy inaczej siłę. Każda siła jest więc również zjawiskiem, czyli ruchem. Zbadać zjawisko, znaczy właśnie znaleźć jego przyczynę. Do zbadania rzadko kiedy wystarcza przyglądać się ciałom i ich ruchom, lub poznawać je innymi zmysłami, t. j. postrzegać (obserwować) zjawiska. Najczęściej dla zrozumienia zjawiska staramy się sami różnymi siłami je wywoływać, t. j. wykonywamy doświadczenia, stosując w tym celu różne przyrządy.

Prawa przyrody. Dzień i noc zawsze stale następują na przemian po sobie; po wiośnie zawsze następuje lato, potem jesień, w końcu – zima; księżyc stale obraca się dookoła ziemi, ziemia dokonywa jednego obrotu dookoła osi zawsze w ciągu doby; woda w garnku, stojącym na ogniu, zawsze się ogrzewa, rozszerza, potem wrze, paruje i ulega tym zmianom zależnie od temperatury, nigdy nie zamarznie, jeżeli jej temperatura wynosi więcej, niż 0 stopni; rtęć, ogrzewana w termometrze, nigdy się nie skurczy, lecz zawsze rozszerzy; ciało, swobodnie spadające na ziemię, zawsze przebiegnie w ciągu pierwszej sekundy 5 metrów, w ciągu drugiej – 15 metrów, w ciągu trzeciej – 25 metrów w ciągu czwartej – 35 metrów i t. d.