Klasyfikacja nauk i socjologia cz. 2

Zupełnie rzecz ma się odmiennie z klasyfikacją pedagogiczną, w której powinna panować zasada pedagogiczna, i należy rozpoczynać od tego, co da je się na najłatwiej objąć naszymi zmysłami, na co patrzymy nieustannie, a przynajmniej bardzo często, co najlepiej znamy z własnego doświadczenia, słowem od tego, co jest najprzystępniejsze c a umysłu. Metoda poglądowa, mająca takie słuszne uznanie w kształceniu umysłowym dziecka, właśnie nauczaniu konkretnemu daje pierwszeństwo przed abstrakcyjnym. Zaczynamy od dokładnego poznania szczegółów, faktów konkretnych. Robiąc uogólnienia, powoli podnosimy się ku coraz wyższym szczeblom abstrakcji. W klasyfikacji więc pedagogicznej zaczynamy od nauk najwięcej konkretnych i postępujemy do coraz bardziej abstrakcyjnych.

Stosunek klasyfikacji pedagogicznej do filozoficznej przedstawia naturalne odwzorowanie działania umysłu naszego. Rozpoczynając samodzielne badanie jakiegoś przedmiotu, nasamprzód gromadzimy fakty, dalej badamy je szczegółowo, oceniamy wzajemny ich stosunek, usiłujemy wniknąć w ich względne znaczenie i wartość, wreszcie staramy się dojść do ogólnych jakichś wniosków.