Klasyfikacja nauk i socjologia cz. 16

W ten sposób mamy cztery abstrakcyjno-konkretne nauki, które obejmując coraz ciaśniejszy widnokrąg i coraz bardziej skomplikowane i szczegółowe zjawiska, idą w następującym – powiedziałbym – intensywnym porządku: kosmologia, geologia, organologia i socjologia. Nazwę geologii biorę w obszernym ogółowym, nie zaś szczegółowym, specjalnym znaczeniu. Organologia rozpada się na dwie części: 1) biologii 2) psychologię. Jak życie cielesne i duchowe jest  w zupełnej zależności wzajemnej, tak biologia i psychologia stanowią tylko dwie strony jednej całości nauki o życiu organicznym, czyli organologii. Socjologia – podług mojej klasyfikacji filozoficznej – jest nauką abstrakcyjno- konkretną.

Nauki konkretne, których wyższym uogólnieniem jest socjologia, są to nauki o ludach i ich organizacjach, o zasobie ich materialnym i duchowym, oraz o rozwoju życia ludzkości we wszelkich jego objawach.

Nauka o ludach (etnologja) ma wiele stion stycznych z antropologią, i dla tego nieraz nie oddzielano jednej od drugiej.