Źródło głosu i słyszenie cz. 7

Jeżeli więc ściana jest odległa od źródła głosu  8,5 m, to głos, przebiegając ku niej 18,5 i z powrotem po odbiciu się od niej, również 18,5 m, czyli razem 37 m, powraca do źródła po upływie 1/9 części sekundy, a więc może już być oddzielnie słyszany, niezależnie od głosu, który ze źródła wprost do nas doszedł. To zjawisko nazywamy echem (odgłos). Jeżeli odległość ściany jest mniejsza, niż 18,5 m, lecz nie zbyt mała, słyszymy głos jakby przedłużony pogłosem (w wielkich salach, kościołach, korytarzach) i dlatego nad kazalnicą urządzamy daszki, odbijające głos i niepozwalające mu się wznieść pod sklepienie. Przy jeszcze mniejszej odległości ściany, głos wraca tak prędko, iż wpada nam do ucha prawie jednocześnie z pierwotnym; mamy wówczas wzmocnienie głosu. Dlatego w zamkniętym pokoju słyszymy głos lepiej, niż na otwartym polu; orkiestrę w ogrodzie słyszymy lepiej, jeżeli się umieściła w hali, mając za sobą i nad sobą ścianę itd.

Rodzaje głosów. Odróżniamy: głos pojedynczy (krótki, urwany huk) i głos ciągły (gdy liczne, pojedyncze głosy, następują po sobie tak szybko, iż w uchu zlewają się w jeden głos). Jeżeli głos ciągły składa się z głosów zmiennych i niejednostajnych, nazywamy go szmerem albo szumem (np. turkot, trzask, klaskanie, szelest, zgrzyt, syk, szum bałwanów, szmer liści, wrzawa itp.). Jeżeli głos ciągły, przez cały czas trwania jest niezmienny i jednostajny, nazywamy go dźwiękiem (np. brzęczenie owadów, dźwięk samogłoski, ton instrumentu muzycznego). Wszystkie rodzaje głosów, biegną z tą samą prędkością (dlatego w melodii, słyszanej z odległości, następują po sobie wszystkie tony i dźwięki w tym samym porządku, jak w melodii, słyszanej z bliska) i podlegają tym samym prawom.