Nauka chemii cz. 19

Zupełnie co innego rozumieć mamy  o innych własnościach: z metalicznego, błyszczącego, ciągłego, łatwo topliwego magnezu i gazowego, przezroczystego powietrza powstaje popiół bez połysku, kruchy, nietopliwy a tym bardziej nielotny, w którym nie tylko nie odnajdujemy własności pierwotnych ciał, lecz nawet widzimy wyraźnie, że własności popiołu nie są ani sumą ani żadna inną prostą kombinacją własności magnezu i powietrza. Na koniec podczas każdego zjawiska chemicznego wydziela się lub zostaje pochłonięta pewna ilość ciepła (a także elektryczności i niekiedy światła), co przypisujemy przeobrażeniom ruchu cząsteczek.

Na koniec ważną cechę zjawiska chemicznego stanowi odległość, w jakiej jedna materia może działać chemicznie na drugą. Ciążenie rozpościera się od jednej bryły niebieskiej do drugiej aż du krańców wszechświata. Ciepło słońca, światło miliony razy odleglejszych gwiazd, dochodzą do ziemi. Indukcja elektryczna i przyciąganie magnetyczne działają na znaczne odległości. Wpływ zaś chemiczny jednej materii na drugą zaczyna się dopiero w odległościach, niezmiernie małych pomiędzy nimi, w bezpośrednim – jak nazywają – zetknięciu. Siła więc, powodująca zjawiska chemiczne, jest w tym ostatnim względzie podobna np. do spójności, jest siłą międzycząsteczkową. Żelazo rdzewieje w powietrzu skutkiem zjawiska, podobnego do palenia się magnezu, tylko odbywającego się powolniej. Dość jednak przegrodzić cząsteczki powietrza od żelaza najcieńszą warstewką lakieru, ażeby zapobiec stanowczo zjawisku chemicznemu.